Жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг “Хөх сувд-2025” мөсний баяр дөрөв дэх өдрөө үргэлжилж байна. Тэгвэл мөсний баяр анх 1999 онд байгаль хамгаалагч Д.Лхагвацогтын санаачилгаар Хатгал сумаас 80 километр зайд байрлах “Жиглэгийн ам”-нд зохион байгуулагдаж байжээ. Тухайн үед нутгийн иргэд, байгаль хамгаалагчид нэгдэн зохион байгуулж мөсөн дээрх олс таталт, гар урлал зэрэг үзүүлбэртэй зохиогдож байсан аж. 

Мөсний баярыг санаачлагчдын нэг, биологийн ухааны доктор Ж.Оюунмаа “Мөсний баярыг хүмүүс эсэргүүцдэг. Миний бодлоор мөсний баяраар хэрэв бохирдол үүсэж байгаа бол хүмүүсийн үйлдлээс болно. Тиймээс сэргийлэх бүрэн боломжтой. Хөвсгөл нуурыг хөх сувд гэсний учир нь мөсний өнгөнд байгаа. Хөвсгөл нуур бол дэлхийн хамгийн цэнгэг устай нуур. Тиймээс жуулчид нуурын сайхныг, мөсний тунгалгийг үзэж харчхаад хөөх, шил толь шиг тунгалаг гэж дуу алддаг. Гаднынхан үүнийг л үзэх гэж ирдэг” гэлээ. 

Энэ жилийн мөсний баярын онцлог нь нэг дор олон хүн цуглахгүй, даац хэтрүүлэхгүй, тараан хуваарилж нутгийн иргэдэд орлого олох боломжийг бүрдүүлэх зорилгоор олон хоногоор зохион байгуулж байгаа юм байна. 

Б.Лувсанпэрэнлэй